Η γλώσσα είναι κάτι περισσότερο από λεξιλόγιο, είναι ένας τρόπος να βλέπεις τον κόσμο, ένα μέσο για την διαμόρφωση πολιτιστικής ταυτότητας και μια πύλη προς άλλες κουλτούρες. Και όσο νωρίτερα τα παιδιά έρχονται σε επαφή με άλλες γλώσσες, τόσο πιο βαθιά και φυσική γίνεται αυτή η μάθηση.

Στο επίκεντρο του προγράμματος Globetrotters βρίσκεται μια σαφής πεποίθηση: τα μικρά παιδιά έχουν μια μοναδική ικανότητα να μαθαίνουν γλώσσες. Επιπλέον, είναι πρόθυμα να εξερευνήσουν τον κόσμο, και η γλώσσα είναι ένα από τα καλύτερα εργαλεία που μπορούμε να τους προσφέρουμε για να το κάνουν.

1. Ο εγκέφαλος είναι φτιαγμένος γι’ αυτό

Η πρώιμη παιδική ηλικία είναι η πιο κατάλληλη περίοδος για την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Ο νεαρός εγκέφαλος βρίσκεται ακόμα στη φάση που πολλοί μελετητές αποκαλούν «εύπλαστη» ή «ευαίσθητη», μια περίοδο κατά την οποία τα παιδιά μπορούν να απορροφήσουν τη γλώσσα διαισθητικά, ακριβώς όπως μαθαίνουν να περπατούν ή να παίζουν, χωρίς να χρειάζονται επίσημη διδασκαλία γραμματικής ή ασκήσεις μετάφρασης (Çağaç, 2018). Απορροφούν το νόημα άμεσα μέσω του συγκειμένου, του ήχου και της επανάληψης. Είναι σαν να μαθαίνουν να περπατούν: μια ικανότητα φυσική, διαισθητική και βαθιά έμφυτη.  Γι’ αυτό το Globetrotters χρησιμοποιεί παιχνίδια, μουσική, ιστορίες και οπτικά ερεθίσματα, μεθόδους που είναι αναπτυξιακά κατάλληλες και εκμεταλλεύονται αυτή την πρώιμη πλαστικότητα του εγκεφάλου.

Με την εισαγωγή ξένων γλωσσών από νωρίς, δεν διδάσκουμε απλώς νέες λέξεις, αλλά διεγείρουμε τη γνωστική ανάπτυξη, βελτιώνουμε τη μνήμη και θέτουμε ακόμη και τις βάσεις για καλύτερες επιδόσεις σε άλλα σχολικά μαθήματα, όπως τα μαθηματικά και οι φυσικές επιστήμες (Chanifa et al., 2020).

Επιπλέον, σύμφωνα με τις Βασικές Ικανότητες για  Δια Βίου Μάθηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η πολυγλωσσική ικανότητα είναι θεμελιώδης για την ανάπτυξη ενός παιδιού, υποστηρίζοντας όχι μόνο την επικοινωνία αλλά και τη γνωστική ευελιξία, την ενσυναίσθηση και την κοινωνική κατανόηση.

2. Οι γλώσσες είναι πύλες προς τους πολιτισμούς.

Το πρόγραμμα Globetrotters δεν διδάσκει γλώσσες μεμονωμένα. Τις συνδέει με την πολιτισμική ανακάλυψη, ενθαρρύνοντας τα παιδιά να συνδέσουν τις λέξεις με τις παραδόσεις, τα φαγητά, τα τραγούδια, τις γιορτές και την καθημερινή ζωή σε άλλες χώρες. Πράγματι, η εκμάθηση μιας γλώσσας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εκμάθηση ενός πολιτισμού: η διαδικασία αυτή επιτρέπει στα παιδιά όχι μόνο να υιοθετήσουν νέα γλωσσικά εργαλεία, αλλά και να κατανοήσουν βαθύτερα τον εαυτό τους και τους άλλους (Çağaç 2018). Τα παιδιά που μαθαίνουν γλώσσες από μικρή ηλικία αφομοιώνουν πολιτισμικά πρότυπα μέσω ιστοριών, μουσικής και παιχνιδιού, γεγονός που τα βοηθά να αναπτύξουν μια ευρύτερη κοσμοθεωρία και ένα βαθύτερο αίσθημα ταυτότητας.

Επιπλέον, αυτό επιτρέπει στα παιδιά να αναπτύξουν διαπολιτισμική ικανότητα: την ικανότητα να επικοινωνούν και να συνεργάζονται αποτελεσματικά με άτομα από ποικίλα πολιτισμικά υπόβαθρα. Πράγματι, τα παιδιά που μαθαίνουν ξένες γλώσσες από μικρή ηλικία είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ανεκτικότητα, ενσυναίσθηση και πολιτισμική ευελιξία, ειδικά όταν υποστηρίζονται από συμπεριληπτικά και ελκυστικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα (Chanifa et al. 2020).

Η απόκτηση αυτής της ικανότητας από μικρή ηλικία δημιουργεί μια γενιά που είναι πιο ανοιχτή, περίεργη για μάθηση και προετοιμασμένη για την πραγματικότητα μιας πολυγλωσσικής Ευρώπης.

3. Οι μικροί μαθητές έχουν το παιχνίδι στη φύση τους.

Τα μικρά παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσω του παιχνιδιού. Το Globetrotters αξιοποιεί αυτό το χαρακτηριστικό χρησιμοποιώντας παιχνιδοποίηση και φανταστικούς χαρακτήρες για να μετατρέψει τη μάθηση σε ένα ταξίδι ανακάλυψης. Η γλώσσα δεν γίνεται αγγαρεία, αλλά  αναζήτηση. Η εκμάθηση γλωσσών γίνεται πολύ πιο αποτελεσματική όταν τα παιδιά αισθάνονται συναισθηματικά εμπλεκόμενα και όταν τα μαθήματα είναι γεμάτα χαρά και φαντασία (Çağaç, 2018).

Αυτή η προσέγγιση προάγει επίσης τη θετική συναισθηματική εμπλοκή, έναν από τους ισχυρότερους προγνωστικούς παράγοντες της μακροπρόθεσμης επιτυχίας στη μάθηση. Χτίζει αυτοπεποίθηση και χαρά γύρω από τη γλώσσα από την πρώτη μέρα, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά που διαφορετικά θα μπορούσαν να αισθάνονται ότι δυσκολεύονται πολύ  ή ότι αποκλείονται εντελώς.

4.Προάγει την συμπερίληψη από την αρχή.

Οι ευρωπαϊκές τάξεις είναι πολυγλωσσικές και πολυπολιτισμικές. Τα παιδιά που προέρχονται από μειονοτικές ομάδες, είτε είναι μετανάστες, πρόσφυγες ή ομιλητές τοπικών γλωσσών, συχνά χρησιμοποιούν πολλές γλώσσες από μικρή ηλικία. Μια παιδοκεντρική, συμπεριληπτική προσέγγιση στην εκμάθηση γλωσσών τα βοηθά να βλέπουν την ταυτότητά τους ως προνόμιο και όχι ως εμπόδιο. Επιπλέον, τα παιδιά που μαθαίνουν γλώσσες από μικρή ηλικία συχνά αναπτύσσουν μεγαλύτερη ανεκτικότητα, ενσυναίσθηση και ικανότητα να εκτιμούν την πολιτισμική πολυμορφία (Chanifa et al. 2020).

Το πρόγραμμα Globetrotters βασίζεται στη συμπερίληψη. Στόχος του είναι να υποστηρίξει όχι μόνο τους μαθητές του γενικού πληθυσμού, αλλά και τα παιδιά με νευροαπόκλιση και τους μαθητές με ειδικές μαθησιακές διαταραχές (SLD). Το υλικό έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι οπτικά σαφές, προσβάσιμο και προσαρμόσιμο, επειδή κάθε παιδί αξίζει μια ευκαιρία να συνδεθεί με τη γλώσσα με έναν τρόπο που του ταιριάζει.

5. Διαρκή οφέλη, ευκαιρίες για όλη τη ζωή.

Τέλος, τα πλεονεκτήματα της πρώιμης εκμάθησης γλωσσών ξεπερνούν κατά πολύ την παιδική ηλικία. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που γίνονται δίγλωσσα από νωρίς συχνά απολαμβάνουν μεγαλύτερη ευελιξία στη σκέψη, ισχυρότερες δεξιότητες γραμματισμού και ακόμη και μειωμένο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης που σχετίζεται με την ηλικία αργότερα στη ζωή τους (Chanifa et al., 2020).

Και από πρακτική άποψη, σε μια παγκοσμιοποιημένη, πολυγλωσσική Ευρώπη, η έγκαιρη έκθεση στις γλώσσες αποτελεί επένδυση στο μέλλον των παιδιών, τόσο από ακαδημαϊκή, κοινωνική όσο και επαγγελματική άποψη.

Βιβλιογραφία

Çağaç, F. G. (2018). Benefits of Learning a Foreign Language at an Early Age. Journal of International Social Research, 11(59), 132137. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2622

Chanifa, A. M., Redjeki, E. S., & Dayati, U. (2020). Benefits of Teaching Foreign Language for Early Childhood. Proceedings Of The 5th International Conference On Education And Technology (ICET 2019). https://doi.org/10.2991/assehr.k.201204.018